U SUSRET ČETVRTOM FESTIVALU BOŽIĆNOG KOLAČA ČESNICA
Kancelarija za kulturnu diplomatiju ove godine po četvrti put organizuje Festival božićnog kolača ČESNICA 2025 u saradnji sa brojnim institucijama kulture poput Muzeja Krajine, Narodnog muzeja Šumadija, Narodnog muzeja Zrenjanin, Muzeja Republike Srpske, Galerije „Sreten Stojanović“ Prijedor, Doma kulture Gračanica i drugih. Festival je uspostavljen kao platforma koja spaja muzeje i lokalna udruženja žena na zajedničkom zadatku – očuvanju i promociji kulturnog nasleđa u oblasti obrednog hleba.
Hleb – najveći zajednički imenitelj evropskih naroda
Obredni i kultni hlebovi neprocenjivo su blago koje živi u brojnim kulturama hiljadama godina. Obredni hlebovi mese se, lome, jedu, dele i prinose kao žrtva. Oni predstavljaju apotropejone (zaštitnike) u mnogim situacijama koje zajednica smatra važnim događajima životnog ciklusu pojedinca ili zajednice.
Nakon primanja hrišćanstva hleb na evropskom kontinentu postaje jedan od integrativnih elemenata evropske kulture i identiteta, i pored krvavih sukoba i ratova koji crnom bojom senče istoriju starog kontinenta. Sveta tajna pričešća (evharistija) koja podrazumeva kušanje Hristovog tela i krvi predstavljenih u hlebu i vinu vekovima je bila osovinska tačka evropske kulturne matrice. Isto tako, za najveće hrišćanske praznike svi evropski narodi mese i peku razne praznične hlebove. Od Skandinavije do Grčke, od Portugalije do Rumunije, od Britanije do Bugarske.
Jednstvo u mnoštvu
Obredni hlebovi mese se za velike praznike poput Božića, Tri kralja, Badnjeg dana, Malog Božića, Blagovesti, Mladenaca , Vaskrsa… Beskonačne su varijacije oblika, receptura i običaja koji prate određenu vrstu hleba i način njegove pripreme. Ali uvek se mese sa ljubavlju, dobrim željama, nadom u svetlu budućnost porodice i zajednice. Krase ih miris i ukus koji u sebi nose posebnost mesta, zemlje, tla i naroda. Razlike i razlike. A opet u jedinstvu nepobitne činjenice koja potire sve različitosti: da nas obredni hlebovi koji nasledismo od predaka sa zadatkom da ih predamo potomcima čine jedinstvenom zajednicom Evropljana.
Kanal komunikacije između različitih kultura
Nekako smo osetili tu posebnu aromu obrednog hleba i uvideli da je on izuzetns alatka kulturne diplomatije . Jer, hleb govori jezikom koji svi razumeju. Uvek , u svakoj prilici, hleb priča priču o zajednici, porodici, lepoti, vrednostima, ljubavi, brizi i saradnji.
Krenuli smo tom stazom i pokrenuli Festival božićnog kolača ČESNICA kao platformu na kojoj okupljamo zajednicu u Srbiji i van nje. Na put smo krenuli decembra 2022. godine. Lagano, korak po korak za tri godine smo od beogradskog KC GRADA kao prve lokacije festivala već 2024. uspeli da, zajedno sa brojnim partnerima, udruženjima, sponzorima, prijateljima i institucijama proširimo festival na šest gradova: Zrenjanin, Кragujevac, Negotin, Loznicu, Banjaluku i Beograd.
Junaci naše priče- lokalna udruženja žena
Sve, sve ali žene.One koje žive, rade i stvaraju u tišini, dostojanstvno i tiho. One su glavne junakinje našeg karavana hleba. Žene koje žive širom Srbije i regiona i koje u svojim rukama čuvaju kulturnu baštinu svojih zajednica. Majke, sestre, supruge, seljanke, intelektualke, umetnice, radnice. Njihovim povezivanjem sa muzejima i drugim institucijama nastojimo da ukažemo na značaj žena u očuvanju, negovanju i promociji kulturnog nasleđa. One su junakinje naše priče o hlebu.
Region se okuplja oko hleba našeg nasušnog
Da li je do teme ili do formata, tek ČESNICA privlači mnoge kao zanimljiv format kulturne diplomatije jer razumljivim jezikom promoviše nematerijalno kulturno nasleđe koje živi u svima nama. Tako je 2025. obeležena daljim širenjem Festivala božićnog kolača ČESNICA. Naš karavan započinjemo početkom decembra u Zrenjaninu, pa iz Banata krećemo put Kragujevca, Negotina, Sent Andreje, Gračanice, Kumanova, Banjaluke, Prijedora, Bijeljine, Beograda, Kravice i Bratunca, Foče I tako sve do Herceg Novog.
Dobro nam došli!
Dr Gordana Bekčić
Fotografije: Kancelarija za kulturnu diplomatiju
Tekst je prvobitno objavljen na portalu Infovizija
