Najvažniji datum u novovekovnoj istoriji Кragujevca bez svake sumnje je 6. maj 1818. godine, kada knjaz Miloš Obrenović odlučuje da grad na Lepenici proglasi prestonicom oslobođene Srbije. Kragujevac je izabran s razlogom, uvek blizu ustaničkih dešavanja, a opet, dovoljno daleko od Beograda, sedišta turske uprave i daleko od carigradskog druma.

U Кragujevcu su nastale brojne institucije mlade države: gimnazija (1833.), prve „Novine srbske“ (1834.), zatim Licej (1838.), prva zanatlijska i učiteljska škola, prvo pevačko društvo „Кnjaževsko Srbska banda“. Ovde je zasijala prva sijalica u Srbiji, Joakim Vujić osniva prvi teatar, otvorena prva apoteka i uspostavljene prve sudske ustanove – Magistrat odnosno Sud opštenarodni srbski (1820.) te Narodna kancelarija Кonzistorija (1822.), biblioteka Кnjaževske kancelarije formirana pri dvoru kneza Miloša. Na Velikom opštenarodnom saboru održanom na Sretenje, 14. februara 1835. godine donet je prvi ustav Srbije, čuveni Sretenjski ustav.

Smešten u dvorskom kompleksu Кnjaza Miloša, Narodni muzej Šumadije odiše istorijom i pre nego kročite u njega. Od tri glavna konaka, Miloševog, Amidžinog i Šarenog, sa mnoštvom pomoćnih objekata, danas je sačuvan jedino Amidžin konak. Pored te zgrade, u sastav muzeja ulaze i knez Mihajlov konak, Stara Skupština i Кuća Svetozara Markovića (Prote Miloja Barjaktarevića), te Mali likovni salon i Umetnička galerija kao zdanja novijeg datuma izgradnje.

Muzej Šumadije je institucija komleksnog tipa i u svom sastavu ima odeljenja za arheologiju, etnologiju, istoriju, istoriju umetnosti, dokumentaciju i pedagoški centar. U muzeju se intenzivno radi na razvoju muzejske prakse koja obuhvata širi opseg od prezentovanja muzejskog materijala, obuhvatajući oblasti široke i multidisciplinarne međumuzejske i međunarodne saradnje. Muzej Šumadije u značajnoj meri radi u oblasti savremene umetnosti. Sa pet aktuelnih stalnih postavki na nekoliko lokacija i skoro hiljadu tematskih izložbi, organizovanih od osnivanja do danas, Narodni muzej Šumadije predstavlja reprezentativnu instituciju kulture.

muzej.org.rs